Önemli Esperanto Dergileri
Esperanto dünyasındaki önemli dergilerden bazılarını aşağıdaki listede bulabilirsiniz. Aklınızda olması gereken şey bu dergilere abone olurken kağıt yerine bazılarına elektronik formatta üye olup daha düşük bir fiyat ödeyebilirsiniz. Ayrıca çoğunda Türkiye için çok daha düşük bir fiyat uygulanmaktadır. Listedekiler Avrupa fiyatlarıdır. Belirtilen fiyatlar da genelde 2017 veya 2018 yılına dair fiyatlardır.
Beletra Almanako (BA)
Derginin konusu Edebiyat. İlk olarak 2007 Eylül ayında yayınlandı. Değişik köşeleri var, orijinal veya çeviri, şiir, düz yazı (kurgu veya değil), makaleler, kritikler, tiyatro vs. Yayıncısı Ulrich Becker (Mondial yayınevi, NewYork), editörü Jorge Camacho, Probal Daŝgupto ve István Ertl.
Yılda 3 sayı, her biri 140-176 sayfa arasında, A5 boyutunda, yıllık abonelik 36 €
Örnek için tıklayınız
Esperantista Vegetarano
“Tutmonda Esperanta Vegetarana Asocio (TEVA)” yani Dünya Esperanto Vejetaryen Derneği’nin organıdır. Yayıncısı TEVA yani derneğin kendisi. Editörü Jozsef Nemeth. İlk yayınlanışı 1914.
Yılda 2 sayı, A5 boyutunda, yıllık abonelik 20 €
Örnek için tıklayınız
Esperanto
“Universala Esperanto-Asocio (UEA)” yani Uluslararası Esperanto Derneği’nin resmi yayın organıdır. İçinde kongreler, strateji, çeşitli ülkelerdeki Esperanto hareketine dair yazılar bulunur. Ayrıca Esperanto dünyasındaki yeni kitaplar hakkında bilgi verir, genelde kitap kritikleri dahil. Yayıncı UEA nın kendisi (Hollanda). Editörü Dmitrij Ŝevĉenko, Anna Striganova. İlk olarak 1905 yılında yayınlandı.
Yılda 11 sayı, her sayı 24 sayfa, boyut A4, yıllık abonelik 41 €
Örnek için tıklayınız
Etnismo
“Internacia Komitato por Etnaj Liberecoj (IKEL)” yani Uluslararası Etnik Hürrüyetler Komitesi’nin yayın organıdır. Dünyadaki azınlık halklar konusunda çok detaylı makaleler içerir. yayıncısı IKEL ‘in kendisi, editörü Nicole Margot. İlk olarak 1976 yılında yayınlanmıştır.
Yılda 2 sayı, her birisi 36-40 sayfa, boyutu A4, yıllık abonelik 20 €, öğrenci ve emekliler için 10 €
Örnek için tıklayınız
Internacia Pedagogia Revuo (IPR)
IPR “Internacia Ligo de Esperantistaj Instruistoj (ILEI)” yani Uluslararası Esperanto Öğretmenleri Birliği’nin dergisidir. İçeriği Esperanto eğitimine dair rapor ve makaleler bulunur. Yayıncısı ILEI’nin kendisi. Editörü Jozefo Németh. İlk olarak 1971 yılında yayınlandı.
Yılda 4 sayı, 44 sayfa, a% boyutunda, yıllık abonelik, kağıt ortamda 20 €, pdf olarak 10 €, “Juna Amiko” dergisi ile birlikte kağıt ortamda 32 €.
Örnek için tıklayınız
Israela Esperantisto
“Esperanto-Ligo en Israelo (ELI)” yani İsrail Esperanto Birliğinin yayın organıdır. Editörü Amri Wandel. İlk olarak 1959 yılında yayınlandı.
Yılda 2 sayı (yaz ve kış), yıllık abonelik 10 €
Örnek için tıklayınız
Not: Bir çok ülkedeki Dernek ve Birlik’lerin kendi yayın organları bulunmaktadır. Bu derginin çok eski bir geçmişi olduğundan burada verilmiştir.
Kontakto
“Tutmonda Esperantista Junulara Organizo (TEJO)” yani Dünya Esperanto Gençlik Organizasyonu’nun sosyal ve kültürel magazinidir. Yayıncı “Universala Esperanto-Asocio (UEA)” (Hollanda). Editörü Rogener Pavinsky. İlk olarak 1963 yılında yayınlanmıştır.
Yılda 6 sayı, 24 sayfa, A4 boyutunda, yıllık abonelik 25 €
La Gazeto
Amacı Esperanto konuşanlara Esperanto’nun dünya konseptine bir şekilde uygun olan, mümkün olduğu kadar propaganda olmayan, medeniyetin her çeşit temel yönlerine dair, güvenilir, şimdiki veya geçmiş zaman haberleri aktarmaktır. Yayıncısı Esperanto-Klubo de Metz (Fransa). Editörü Eŭgeno de Zilah. İlk olarak 1985 yılında yayınlanmıştır.
Yılda 6 sayı, 32 sayfa, B5 boyutunda, yıllık abonelik 32 €
La Jaro
“Monato” dergisinin yıllık cep ajandasıdır. Yayınlayan “Flandra Esperanto-Ligo (FEL) “(Belçika)
YIlda 1 sayı, 80 sayfa, A6 boyutunda, ücreti 6.5 €
La Kancerkliniko (LKK)
“La Kancerkliniko” kendisini “dengesiz” ve “skandal yaratan” olarak tanımlayan ve çok çeşitli içeriği olan, hikaye, şiir, karikatür vs, sosyal ve politik konularla, Esperanto dünyasındaki haberler hakkında yorum yapan bir dergidir. Yayınlayan ve editörü Ĵak Lepŭil’ (Fransa). İlk olarak 1976’da yayınlandı.
YIlda 4 sayı (+1 ek sayı, genelde edebiyat ile ilgili), 32 sayfa, A4 boyutunda, yıllık abonelik 26 €
Language Problems and Language Planning (LPLP)
Bu dergi John “Benjamins Publishing Company” ile “Center for Research and Documentation on World Language Problems” tarafından ortak olarak yayınlanmaktador. Dil politikası, planlanması ve dilbilimin sosyal yanları hakkında bir dergidir. Makaleleri genelde ingilizce olsa bile farklı dillerdedir. İlk yayın tarihi 1977’dir. Daha önceleri 1966’dan beri Mouton tarafından yayınlanan ve editörleri Victor Sadler (1969–1972) ile Richard E. Wood (1973–1976) olan “La monda lingvo-problemo” adlı dergi vardı. Şimdiki derginin editörü Humphrey Tonkin (Hartford Üniversitesi). Yayıncısı John Benjamins Publishing Company (Hollanda).
Yılda 3 sayı, 116 sayfa, yıllık abonelik 70 €
Örnek için tıklayınız
La Ondo de Esperanto
Esperantizmin farklı kamplarına dair rapor ve fikirlerini içeren çok iyi redakte edilen bir dergidir. BUnun dışında edebiyat ve kültür sayfaları ile sürekli birlikte çalışan çok iyi bir ekibe sahiptir. Yayıncısı Sezono (Rusya), editörü Alexander Korĵenkov. İlk yayınlanma tarihi 1909, tekrar kuruluşu 1991.
Yılda 11 sayı + yıl sonunda bir edebiyat eki vardır, 48-60 sayfa, A4 boyutundan pdf ve epub olarak yayınlanmaktadır, yıllık abonelik 15 €
Örnek için tıklayınız
Literatura Foiro
Bu dergi “Kooperativo de Literatura Foiro”nunyayın organıdır. Çok ilginç içerikleri olan genel bir kültür dergisidir. Büyük kısmı edebiyat ile ilgilidir ama daha fazla şeyler de vardır. İçinde LF-Koop’un bakış açısına dair bir çok yazı da bulunmaktador. Yayınlayan LF-Koop (İsviçre). Editör Carlo Minnaja. İlk olarak Monto 1970 yılında yayınlanmıştır.
Yılda 6 sayı, 56 sayfalı, A5 boyutunda, yıllık abonelik (kağıt ortam için) 45 €
Monato
Bağımsız bir magazin dergisidir. İçinde politika, ekonomi, kültür, ve modern hayata dair her şey hakkında raporlar, tartışmalar ve makaleler vardır. 45 ülkeden 100’e yakın katkıda bulunan kişi vardır. Esperanto dünyasının en tavsiye edilecek dergisidir. Yayınlayan Flandra Esperanto-Ligo (FEL) (Belçika), Editör Paul Peeraerts. İlk olarak 1980’de yayınlanmıştır.
Yılda 11 sayı, 28-32 sayfa, A4 boyutunda. Yıllık abnelik (kağıt ortamda) 57 €
Örnek için tıklayınız
Sennaciulo
İki ayda bir yayınlanan “Sennacia Tutmonda Asocio (SAT)”ın gazetesidir. Üye olunduğunda yılda bir yayınlanan Sennacieca Revuo adlı dergi de gönderilmektedir. Yayıncı “Sennacia Tutmonda Asocio”, Editör – ekip. ilk olarak 1924’te yayınlanmıştır.
Yılda 6 sayı, yıllık abonelik 30/15 € (kağıt /elektronik ortamda)
Örnek için tıklayınız
Heroldo de Esperanto (HdE)
Esperanto dünyasının en eski yayın organlarından birisidir. İlk olarak 1920 yılında yayınlanmıştır. Çok sayıda el değiştiren dergi en son LF-Koop tarafından yayınlanmıştır. Üç haftada bir yayınlanan A3 formatında siyah beyaz bir gazetedir. 2016 yılında gazeteyi Brezilyadan Fabricio Valle, LF-Koop’tan satın alıp modern renkli bir gazete haline getirmiştir, ancak aylık olarak yayınlanma hedefine henüz ulaşamamıştır. Gazetenin şu anda hem bir blogu hem de ülkeye göre farklı iki sayfalık bir eki vardır (bu ek henüz çok az sayıda dilde yayınlanmaktadır).
Yılda 12 sayı, 16 sayfa, A3 formatında, yıllık abonelik (sadece kağıt ortamda) 59 €
Turka Stelo
Aylık yayınlanan, ücretsiz , hem PDF hem ePUB formatlarında sadece elektronik ortamda dağıtılan bir dergidir. Amacı Esperanto öğrenenlere Esperanto dünyasından muhtelif yazılar, hikayeler, şiirler, haberler, bilimsel yazılar, bulmaca, fıkralar vs aktarmak, böylece her ay kişinin okuyacak bir şey bulmasıdır. İlk yayın tarihi Ocak 2016’dır.
Yılda 12 sayı, 32 sayfa, A4 formatında, yıllık abonelik 0 € (PDF + ePUB)
Örnek için tıklayınız
Genel kaynak: http://victorsole.com/esperanto/perado/
Önemli Esperanto Blogları
Esperanto dünyasında neler oluyor? Esperanto yazıları mı okumak istiyorsunuz? Politika hakkında, bilim hakkında, Esperanto’nun kendisi hakkında, kongreler, buluşmlar, röportajlar, hikayeler mi? hatta bunları sesli olarak dinlemek de mi istiyorsunuz? İşte size aşağıda takip edebileceğiniz bazı önemli Esperanto Blogları:
Libera Folio
http://www.liberafolio.org/
Aslinda blog’dan ziyade bir gazete ve içeriği Esperanto dünyasında olan bitenleri aktarmak için yazılar içeriyor. Çoğu zaman UEA ve diğer Esperanto kuruluşlarını eleştirerek de yapıyor bunu.
Scivolemo
https://scivolemo.wordpress.com/
İçeriği bilimle ilgili yazılardır. Uzay, genetik, fizik, kimya, evrim vs vs. Yazılardaki dil çok çok kaliteli olmasa da en önemli bloglardan birisi.
Stela ĉiam nur kritikas
https://stelachiamnurkritikas.wordpress.com/
Anadili Esperanto olan çok az sayıda kişilerden birisi, Stela adlı esperantist hanımın, genelde Esperanto’daki buluşmaları, Esperantist’lerle ilgili görüşmelerini içeren bir blog. Biraz fazla eleştirel ve zaman zaman yazıları anlaşılmaz olabilen bir blog çünkü Esperanto dünyasındaki olayları bilmek gerek.
Le Monde Diplomatique en Esperanto
http://eo.mondediplo.com/
Konusu, politika kaj toplum. Gerçek FRansız “Le Monde Diplmatique” gazetesinin Esperanto sayfası. İçeriğini MAS grubu hazırlıyor. Yazılar çok detaylı ve dili oldukça üst seviyede, yazarlarının ve çevirmenlerinin çoğu sol görüşlü.
Egalecen
https://egalecen.org/
Bu blog’da Feminism ve LGBTE konularında yazıları var. Bazı yazılar güzel olsa da bazıları çok tartışılabilir.
Aktualaĵoj de Scienca Revuo
https://teamoisae.wixsite.com/isae ve https://aktuale.scienca-revuo.info/
Uluslararası Esperanto Bilim Derneğinin (ISAE) sayfaları. Bir yerde Esperanto Bilim adamları odası gibi bir dernek. Bilim adamları veya ilgilenenler buraya abone olarak destek olabilir. Konusu tamamen bilimsel yazılar. Scivolemo bloguna benziyor ama daha ciddi.
Esperanta Retradio
http://esperantaretradio.blogspot.ie/
Her çeşit toplumsal yazılar var, müzikten bilime, hikayeden, şiire. Ayrıca yazıları sesli olarak da dinleyebiliyorsunuz, bu da kulağınızı alıştırmak için işe yarar. Esperanto dünyasında çok önemli bir blog. Bloga en büyük katkıda bulunan esperantist Brezilya’lı harika konuşmacı esperantist Paulo Sergio Viana.
Neniam Milito Inter Ni
http://neniammilitointerni.over-blog.com/
İçeriği politika. Genelde Fransa’daki dünya haberlerinden tercüme edilerek hazırlanıyor. Türkiye hakkında bile yazılar geçiyor zaman zaman. Yaklaşımı dünya barışı ama tabi ki haberler doğal olarak her çeşit olayı ve şiddeti içeriyor. Günde bir iki yazı yayınlanıyor. Dezavantajı web sayfasının pek güzel olmaması.
Esperanto.Blog
https://esperanto.blog/
İçeriği dünyadan haberler, ama ciddi haberler değil genelde aktuel, komik, okunması kolay haberler. Her gün bir yazı yayınlanıyor
El Popola Ĉinio
http://www.espero.com.cn/
Uzun yıllar aktif olan bir Çin blogu. Genelde Çin’den haberler veriyor ve bunlara dışarıdan görülmesi istenildiği şekilde yer veriyor. Tabi ki Esperanto konusunda da yazılar oluyor. Dili oldukça kolay. Propaganda da olsa içinde çok ilginç şeyler oluyor.
La Balta Ondo
http://sezonoj.ru/
Esperanto dünyası ile ilgili haberler içeriyor. Aslında önemli bir kaç dergiden biri olan “La Ondo de Esperanto” adlı derginin blog sayfası. Buraya özel yazılar olduğu gibi dergiden de bazı yazılar yayınlanıyor.
Teo kaj Libroj
https://teokajlibroj.wordpress.com/
Irlanda’lı Esperantist Robert Nielsen’in her konuda önemli yazıları olan bir blog. Bu yazıda size listeledigimiz bloglar da kısmen bu blog’daki bir yazıdan alınmıştır.
Blog de Paulo
https://blogdopaulosergioviana.blogspot.com/
Yukarıda da bahsettiğimiz önemli esperantist Brezilya’lı Paulo Sergio Viana’nın blogu. Yazılar Portekizce+Esperanto’ca olarak yayınlanıyor. Bir çoğu da yukarıda bahsettiğimiz “Esperanta Retradio” blogunda ses kayıtları ile birlikte yayınlanıyor.
Verkoj – Hejmo por verkistoj kaj legantoj
http://verkoj.com/
Bu blog dünyanın her tarafından genelde yazılarını yayınayamayan esperantist yazarların yazdıklarını toparlayı okuyuculara sunuyor.
** Daha fazla blog için 2 nolu kaynağa bakabilirsiniz…
__________
Kaynak:
[1] https://teokajlibroj.wordpress.com/2018/01/16/legindaj-esperanto-blogoj/
[2] https://esperantoreddit.wordpress.com/kompleta-listo-de-esperantaj-blogoj/
Ben KROKO!
Esperanto dilinde “krokodilo” timsah demek, “krokodili” ise bu ismin fiil formu ve anlamı da: “timsahlamak, timsah gibi davranmak” demek. Bu kelimenin Esperanto dilinde çok özel bir anlamı vardır: “doğru dürüst Esperanto öğrenmeye gayret etmeyip eksik yanlış şekilde konuşmak hatta zaman zaman kendi ana dilinde demek istediğinin anlamını söylemeye çalışmak”.
“Akuzativo” ise Esperato’da genel olarak ismin -i hali formu ve geçişli bir fiilin doğrudan nesnesini göstermeye yarayan, isimlerin sonuna gelen “-n” ekidir. Çoğu Esperantist akuzatife zor alışır halbuki ki bu ona yabancı olmaması lazım çünkü kendi ana dilinde de farkında olmadan bunu bolca kullanır. Mesela “kitab-ı okudum” cümlesinde nesne -i halindedir ama kişi Espranto’da “Mi legis la libro-n” diyeme.
Esperanto’da çoğul form “-j” eki ile oluşturulur. Yani “libro” kitap “libro-j” kitaplar demek. “Mi legis la libro-j-n” cümlesi “kitap-lar-ı okudum” anlamındadır ve hem çoğul hem akuzatif ekleri birlte var olduklarından bu tip cümleler kişiyi daha da zorlar.
Brezilya’dan Esperantist, şair ve yazar Maria Nazaré Laroca bu konuda bir şiir yazıp bestelemiş, sonra da bir gitarist arkadşının çaldığı bu besteyi okumuş ve video’ya kaydetmiş. Şarkının sözleri aşağıda Türkçe anlamları da hemen yanında:
Saluton, mi estas Kroko! Ido de grandega esperanta familio! Saluton, mi estas Kroko, Kroko, Kroko, Kroko krokodilo! Mi estas simpatia sed pigra, nestudema, Saluton, mi estas Kroko! Bonvolu amikiĝi kun mi! |
Merhaba, ben Kroko! Çok büyük Esperanto ailesinin yavrusu! Merhaba, ben Kroko! Kroko, Kroko, Kroko krokodilo! Sempatik’im ama tembel ve çalışmaya meyilli değilim, Merhaba, ben Kroko! Lütfen benimle arkadaş ol! |
Video’u keyifle izleyin, altyazılarını siz de birlikte okumaya, anlamaya çalışın….
Vi devas esti ensalutinta por lasi komenton.